Η ερευνητική ομάδα του ISeGov στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας διερευνά το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση ψηφιακών συστημάτων και διαδικασιών που υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης. Το έργο μας στην Ηλεκτρονική διακυβέρνηση επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να καταστήσουν δυνατές πιο αποτελεσματικές, αποδοτικές, διαφανείς και με επίκεντρο τον πολίτη δημόσιες υπηρεσίες.
Διερευνούμε τόσο τις τεχνολογικές όσο και τις οργανωτικές πτυχές της ψηφιακής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των υπηρεσιών, του σχεδιασμού με επίκεντρο τον χρήστη, του ανασχεδιασμού των διαδικασιών και του θεσμικού μετασχηματισμού. Κεντρικό θέμα της δουλειάς μας είναι η συνδημιουργία δημόσιων υπηρεσιών—συμμετοχή των πολιτών, των δημοσίων υπαλλήλων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών στη διαμόρφωση του τρόπου παροχής των υπηρεσιών.
Βασικά ερευνητικά θέματα:
Κυβέρνηση μιας στάσης
Η μονοαπευθυντική κυβέρνηση αναφέρεται στην ενσωμάτωση των δημόσιων υπηρεσιών από τη σκοπιά του πολίτη ή του πελάτη. Αυτό το μοντέλο επιτρέπει σε άτομα και επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε μια ποικιλία κυβερνητικών υπηρεσιών και πληροφοριών μέσω ενός ενιαίου σημείου επαφής, είτε πρόκειται για φυσικό γραφείο, τηλεφωνικό κέντρο ή διαδικτυακή πύλη. Πρωταρχικοί στόχοι είναι η απλούστευση των αλληλεπιδράσεων με την κυβέρνηση, η μείωση του διοικητικού φόρτου, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και η βελτίωση της ικανοποίησης των πολιτών. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί συχνά τον ανασχεδιασμό των διαδικασιών του δημόσιου τομέα και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών για την παροχή απρόσκοπτης και πελατοκεντρικής εμπειρίας.
Μοντέλα, Αρχιτεκτονικές, Συστήματα και Τεχνολογίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αξιοποιεί τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) για να μεταμορφώσει τον τρόπο παροχής των δημόσιων υπηρεσιών και τον τρόπο λειτουργίας των κυβερνήσεων. Διάφορα μοντέλα και αρχιτεκτονικές καθοδηγούν την εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, συχνά πολυεπίπεδη για την αντιμετώπιση διαφόρων πτυχών, όπως η πρόσβαση των χρηστών, η παροχή υπηρεσιών, οι επιχειρηματικές διαδικασίες, η διαχείριση πληροφοριών και η υποκείμενη τεχνολογική υποδομή. Τα βασικά συστήματα περιλαμβάνουν διαδικτυακές πύλες, εφαρμογές για φορητές συσκευές και ολοκληρωμένες βάσεις δεδομένων που διευκολύνουν την αλληλεπίδραση των πολιτών και τις εσωτερικές κυβερνητικές λειτουργίες. Τεχνολογίες όπως το cloud computing, η ανάλυση δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη υιοθετούνται όλο και περισσότερο για την ενίσχυση της αποδοτικότητας, της διαφάνειας και της εξατομίκευσης των υπηρεσιών. Ο γενικός στόχος είναι να δημιουργηθεί μια πιο ενημερωμένη, οργανωμένη και ανταποκρινόμενη κυβέρνηση που βελτιστοποιεί τις υπηρεσίες για όλους τους ενδιαφερόμενους.
Διαλειτουργικότητα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και αρχή «μόνον άπαξ»
Η διαλειτουργικότητα στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση αναφέρεται στην ικανότητα των διαφόρων συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών και εφαρμογών λογισμικού να επικοινωνούν, να ανταλλάσσουν δεδομένα και να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που έχουν ανταλλαγεί. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία απρόσκοπτων και αποτελεσματικών κυβερνητικών υπηρεσιών, ιδίως για την εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ». Η αρχή «μόνον άπαξ» υπαγορεύει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παρέχουν τυποποιημένες πληροφορίες στις δημόσιες διοικήσεις μόνο μία φορά. Οι κρατικοί οργανισμοί θα πρέπει στη συνέχεια να είναι σε θέση να επαναχρησιμοποιούν τα δεδομένα αυτά (με την κατάλληλη προστασία των δεδομένων και τη συγκατάθεση των χρηστών) εσωτερικά, μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο και βελτιώνοντας την εμπειρία των χρηστών. Η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί τεχνική, σημασιολογική και οργανωτική διαλειτουργικότητα μεταξύ διαφόρων κυβερνητικών φορέων.
Χρήση του Web 2.0, των Social Media και των Σημασιολογικών Διαδικτυακών Τεχνολογιών στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση
Το Web 2.0 και οι τεχνολογίες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν επηρεάσει σημαντικά την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προωθώντας τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών, τη συμμετοχή και τη διαφάνεια. Αυτά τα εργαλεία, όπως τα blogs, τα wikis, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και οι ιστότοποι ανταλλαγής βίντεο, επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να αλληλεπιδρούν πιο δυναμικά με τους πολίτες, να ζητούν ανατροφοδότηση και να συνδημιουργούν υπηρεσίες. Οι τεχνολογίες σημασιολογικού ιστού, από την άλλη πλευρά, έχουν ως στόχο να καταστήσουν το περιεχόμενο ιστού μηχαναγνώσιμο, επιτρέποντας την πιο έξυπνη ενσωμάτωση δεδομένων και την παροχή υπηρεσιών. Ενώ το Web 2.0 επικεντρώνεται στο περιεχόμενο και τη συνεργασία που δημιουργούν οι χρήστες, οι τεχνολογίες Σημασιολογικού Ιστού μπορούν να ενισχύσουν τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι πληροφορίες γίνονται κατανοητές και χρησιμοποιούνται από τα κυβερνητικά συστήματα, οδηγώντας ενδεχομένως σε πιο εξατομικευμένη και προορατική παροχή υπηρεσιών.
Μοντέλα παροχής δημόσιας υπηρεσίας
Τα μοντέλα παροχής δημόσιων υπηρεσιών είναι πλαίσια που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο παρέχονται οι δημόσιες υπηρεσίες στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αυτά τα μοντέλα μπορεί να κυμαίνονται από την άμεση παροχή από κυβερνητικές υπηρεσίες σε διάφορες μορφές συνεργασίας και εξωτερικής ανάθεσης. Τα κοινά μοντέλα περιλαμβάνουν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο των οποίων η κυβέρνηση και οι ιδιωτικοί φορείς συνεργάζονται για την παροχή υπηρεσιών· κοινές υπηρεσίες, όπου πολλαπλές κρατικές μονάδες συγκεντρώνουν πόρους· και διαχείριση σε επίπεδο κοινότητας, ιδίως για τοπικές υπηρεσίες. Η επιλογή του μοντέλου εξαρτάται συχνά από παράγοντες όπως η αποδοτικότητα, η οικονομική αποδοτικότητα, η φύση της υπηρεσίας και το επιθυμητό επίπεδο συμμετοχής των πολιτών. Τα υβριδικά μοντέλα που συνδυάζουν στοιχεία από διαφορετικές προσεγγίσεις είναι επίσης όλο και πιο συνηθισμένα.
Επιχειρηματικές αρχιτεκτονικές
Η επιχειρηματική αρχιτεκτονική στην κυβέρνηση είναι μια στρατηγική πρακτική διαχείρισης και μεθοδολογία τεκμηρίωσης που αποσκοπεί στην ευθυγράμμιση των στρατηγικών στόχων ενός οργανισμού με τις επιχειρηματικές διαδικασίες, τις ροές πληροφοριών και τους τεχνολογικούς πόρους του. Παρέχει μια ολιστική άποψη του οργανισμού, συμβάλλοντας στην καθοδήγηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων και στη διασφάλιση ότι οι επενδύσεις πληροφορικής υποστηρίζουν τους επιχειρηματικούς στόχους. Με την ανάπτυξη υφιστάμενων και μελλοντικών κρατικών αρχιτεκτονικών, η ΕΑ διευκολύνει τον καλύτερο σχεδιασμό, προωθεί την επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων, ενισχύει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων και μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών λειτουργιών. Δημοφιλή πλαίσια όπως το TOGAF και το Zachman συχνά προσαρμόζονται για χρήση στον δημόσιο τομέα.
Η μονοαπευθυντική κυβέρνηση αναφέρεται στην ενσωμάτωση των δημόσιων υπηρεσιών από τη σκοπιά του πολίτη ή του πελάτη. Αυτό το μοντέλο επιτρέπει σε άτομα και επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε μια ποικιλία κυβερνητικών υπηρεσιών και πληροφοριών μέσω ενός ενιαίου σημείου επαφής, είτε πρόκειται για φυσικό γραφείο, τηλεφωνικό κέντρο ή διαδικτυακή πύλη. Πρωταρχικοί στόχοι είναι η απλούστευση των αλληλεπιδράσεων με την κυβέρνηση, η μείωση του διοικητικού φόρτου, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και η βελτίωση της ικανοποίησης των πολιτών. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί συχνά τον ανασχεδιασμό των διαδικασιών του δημόσιου τομέα και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών για την παροχή απρόσκοπτης και πελατοκεντρικής εμπειρίας.
Η διαλειτουργικότητα στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση αναφέρεται στην ικανότητα των διαφόρων συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών και εφαρμογών λογισμικού να επικοινωνούν, να ανταλλάσσουν δεδομένα και να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που έχουν ανταλλαγεί. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία απρόσκοπτων και αποτελεσματικών κυβερνητικών υπηρεσιών, ιδίως για την εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ». Η αρχή «μόνον άπαξ» υπαγορεύει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παρέχουν τυποποιημένες πληροφορίες στις δημόσιες διοικήσεις μόνο μία φορά. Οι κρατικοί οργανισμοί θα πρέπει στη συνέχεια να είναι σε θέση να επαναχρησιμοποιούν τα δεδομένα αυτά (με την κατάλληλη προστασία των δεδομένων και τη συγκατάθεση των χρηστών) εσωτερικά, μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο και βελτιώνοντας την εμπειρία των χρηστών. Η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί τεχνική, σημασιολογική και οργανωτική διαλειτουργικότητα μεταξύ διαφόρων κυβερνητικών φορέων.
Τα συστήματα διαλόγου και τα διαλογικά ρομπότ για πληροφορίες δημόσιων υπηρεσιών αντιπροσωπεύουν μια καινοτόμο προσέγγιση για την παροχή κυβερνητικών υπηρεσιών μέσω διεπαφών συνομιλίας. Τα συστήματα αυτά επιτρέπουν στους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και βοήθεια σχετικά με διάφορες δημόσιες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν φυσική γλώσσα, είτε μέσω ιστοτόπων, πλατφορμών ανταλλαγής μηνυμάτων ή φωνητικών βοηθών. Οι κύριοι στόχοι είναι η αύξηση της προσβασιμότητας, η παροχή άμεσων απαντήσεων, η μείωση του φόρτου εργασίας για τους ανθρώπινους παράγοντες και η βελτίωση της συνολικής εμπειρίας των χρηστών. Η εφαρμογή τέτοιων συστημάτων συχνά περιλαμβάνει προηγμένη επεξεργασία φυσικής γλώσσας, ενοποίηση με κυβερνητικές βάσεις δεδομένων και συνεχείς επικαιροποιήσεις για τη διασφάλιση της ακρίβειας και της συνάφειας, συμβάλλοντας όλα σε ένα πιο ευαίσθητο και φιλικό προς τον χρήστη περιβάλλον δημόσιων υπηρεσιών.
Η εμπειρία των χρηστών και η προσβασιμότητα στις κυβερνητικές υπηρεσίες επικεντρώνονται στον σχεδιασμό και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών που είναι εύχρηστες, χωρίς αποκλεισμούς και ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των πολιτών. Η προσέγγιση αυτή δίνει έμφαση στις διαισθητικές διεπαφές, στη σαφή επικοινωνία και στην άρση των φραγμών που ενδέχεται να εμποδίζουν την πρόσβαση των ατόμων —ιδίως των ατόμων με αναπηρία ή με περιορισμένο ψηφιακό γραμματισμό— σε βασικές υπηρεσίες. Οι πρωταρχικοί στόχοι είναι να ενισχυθεί η ικανοποίηση, να προωθηθεί η ψηφιακή ισότητα και να διασφαλιστεί ότι οι κυβερνητικές πλατφόρμες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ευρύτερο δυνατό κοινό. Η επίτευξη αυτού του στόχου συχνά συνεπάγεται την υιοθέτηση αρχών σχεδιασμού με επίκεντρο τον χρήστη, την τήρηση των προτύπων προσβασιμότητας και τη συνεχή συλλογή ανατροφοδότησης για τη βελτίωση και τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών.
Η επιχειρηματική αρχιτεκτονική στην κυβέρνηση είναι μια στρατηγική πρακτική διαχείρισης και μεθοδολογία τεκμηρίωσης που αποσκοπεί στην ευθυγράμμιση των στρατηγικών στόχων ενός οργανισμού με τις επιχειρηματικές διαδικασίες, τις ροές πληροφοριών και τους τεχνολογικούς πόρους του. Παρέχει μια ολιστική άποψη του οργανισμού, συμβάλλοντας στην καθοδήγηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων και στη διασφάλιση ότι οι επενδύσεις πληροφορικής υποστηρίζουν τους επιχειρηματικούς στόχους. Με την ανάπτυξη υφιστάμενων και μελλοντικών κρατικών αρχιτεκτονικών, η ΕΑ διευκολύνει τον καλύτερο σχεδιασμό, προωθεί την επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων, ενισχύει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων και μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών λειτουργιών. Δημοφιλή πλαίσια όπως το TOGAF και το Zachman συχνά προσαρμόζονται για χρήση στον δημόσιο τομέα.
Επιλεγμένα έργα:
Ανάπτυξη μοντέλων και εργαλείων ΤΠΕ για την ολοκληρωμένη συνδημιουργία και παροχή δημόσιων υπηρεσιών. Το έργο υποστηρίζει τη διατομεακή συνεργασία και τη βιωσιμότητα στην παροχή υπηρεσιών.
Υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου του επανασχεδιασμού των συστημάτων υποστήριξης και της ανάπτυξης μιας πολύγλωσσης πύλης EU-GO.
Για το ΕΔΕΤ
Για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Το σχέδιο «Μόνον άπαξ»
Ενδιαφερόμενη κοινότητα για την αρχή «μόνον άπαξ»: Μείωση του διοικητικού φόρτου για τους πολίτες
Πρόγραμμα υποστήριξης πολιτικής (ICT-PSP) Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP)
Καινοτόμος Επιχειρηματική Αρχιτεκτονική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Βασισμένη στις Τεχνολογίες Web2.0
Πρωτοπορία σε μια προσέγγιση βασισμένη στη ζωή για την παροχή απρόσκοπτων δημόσιων υπηρεσιών μέσω ενός ενιαίου ψηφιακού σημείου εισόδου.
Διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των υπαλλήλων της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης μέσω μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής δικτύου και της χρήσης διαλειτουργικών στοιχείων ενδιάμεσου λογισμικού
Διαμόρφωση υπηρεσίας e-Gov με δυνατότητα οντολογίας
Κυβερνητική πλατφόρμα γνώσεων για τις επιγραμμικές υπηρεσίες του δημόσιου τομέα
Μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές προσπάθειες για τον σχεδιασμό ολοκληρωμένων πλατφορμών για υπηρεσίες διαδικτυακών συναλλαγών σε όλους τους κρατικούς οργανισμούς.
Κατευθυντήριες γραμμές για τον σχεδιασμό των δημοσίων συμβάσεων για τις διοικήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες στο κοινό
Πέρα από αυτά τα έργα, η ομάδα μας διερευνά ενεργά αναδυόμενες κατευθύνσεις στην έρευνα ψηφιακής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης Η τεχνητή νοημοσύνη στη δημόσια διοίκηση, την έγκριση αρχιτεκτονικές cloud-native και microservice στα κυβερνητικά συστήματα πληροφορικής, και τις επιπτώσεις των πλαίσια ψηφιακής ταυτότητας για την ασφαλή, εξατομικευμένη παράδοση υπηρεσιών. Επιπλέον, διεξάγουμε συζητήσεις σε επίπεδο πολιτικής σχετικά με ρυθμιστικά πλαίσια για αξιόπιστες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, και παρακολουθούμε την ενσωμάτωση των πλατφόρμες χαμηλού κώδικα/χωρίς κωδικό στις στρατηγικές καινοτομίας του δημόσιου τομέα. Οι τομείς αυτοί αντιπροσωπεύουν τη δέσμευσή μας να παραμείνουμε στην πρώτη γραμμή τόσο των τεχνολογικών όσο και των θεσμικών αλλαγών στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών.